Trong công việc cũng như cuộc sống, giao tiếp phản hồi là điều không thể tránh khỏi. Chúng ta nhận được phản hồi từ đồng nghiệp, cấp trên, đối tác thậm chí là từ những người thân thiết như bạn bè hay người thân. Nhưng làm thế nào để tiếp nhận những lời góp ý dù tích cực hay tiêu cực mà không đánh mất sự bình tĩnh, không để cảm xúc chi phối, và vẫn giữ được phong thái tự tin?
Hãy cùng khám phá cách ứng xử thông minh để bạn có thể biến những phản hồi trở thành cơ hội phát triển, chứ không phải là mối đe dọa đến cái tôi cá nhân.
Giao tiếp phản hồi là gì?
Giao tiếp phản hồi là quá trình người khác chia sẻ nhận xét, góp ý hoặc đưa ra đánh giá về hành vi, thái độ hoặc kết quả công việc của bạn. Phản hồi có thể mang tính tích cực (khen ngợi, khích lệ) hoặc tiêu cực (góp ý cải thiện, phê bình).
Phản hồi không phải là phán xét. Giao tiếp phản hồi đúng cách giúp cả hai bên hiểu nhau hơn, xây dựng mối quan hệ lành mạnh và thúc đẩy sự phát triển.
Vì sao bạn dễ “mất phong thái” khi bị góp ý?
Không ít người cảm thấy bị tổn thương hoặc phòng vệ ngay khi nghe lời góp ý, nhất là khi điều đó chạm đến lòng tự trọng hoặc đến từ những người mình tin tưởng như bạn bè hay người thân.
Điều này thường bắt nguồn từ:
- Tâm lý bị động, không chuẩn bị tinh thần tiếp nhận.
- Cái tôi bị va chạm, cảm thấy bị đánh giá.
- Thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc dễ phản ứng thái quá hoặc ngắt lời.
5 bước nhận phản hồi mà vẫn giữ được phong thái tự tin
1. Nghe hết không ngắt lời
Việc bạn lắng nghe trọn vẹn mà không chen ngang thể hiện sự tôn trọng và bản lĩnh. Đây là bước đầu tiên giúp bạn giữ được phong thái dù nội dung phản hồi có khó chịu đến đâu. Một người tự tin không cần phải phòng thủ họ chọn lắng nghe trước khi phản hồi.
2. Giữ bình tĩnh kiểm soát cảm xúc
Cảm xúc là phản xạ tự nhiên, nhưng phản ứng là sự lựa chọn. Hãy hít sâu, thở chậm, tránh để sự tức giận hay tự ái lấn át lý trí.
Bạn có thể nói: “Cảm ơn bạn đã chia sẻ, cho tôi vài phút để suy nghĩ kỹ về điều này.” Câu nói vừa thể hiện sự chuyên nghiệp, vừa giúp bạn có thời gian “hạ nhiệt”.
3. Phân biệt giữa góp ý và công kích
Không phải ai cũng biết cách đưa ra phản hồi một cách tinh tế. Do đó, bạn cần tự đánh giá xem phản hồi đó có thật sự mang tính xây dựng không.
Nếu có: hãy ghi nhận.
Nếu không: hãy giữ phong thái, không cần phản ứng gay gắt chỉ cần nói: “Tôi xin phép không tiếp nhận điều này vào lúc này.”
4. Phản biện lịch thiệp nếu cần
Khi không đồng ý với phản hồi, bạn hoàn toàn có quyền đưa ra quan điểm của mình miễn là cách thể hiện phải lịch thiệp và tôn trọng.
Một số câu nói bạn có thể dùng:
- “Bạn có thể chia sẻ thêm về lý do nhận xét như vậy không?”
- “Tôi hiểu ý bạn, tuy nhiên tôi có một góc nhìn hơi khác…”
5. Cảm ơn và ghi nhận
Ngay cả khi bạn chưa thấy thuyết phục, hãy cảm ơn người đã góp ý vì điều đó đòi hỏi sự dũng cảm từ họ. Một câu “Cảm ơn bạn đã chia sẻ thẳng thắn” luôn là một kết thúc đẹp, dù cuộc trao đổi có “căng” đến đâu.
Phong thái tự tin đến từ sự chủ động
Người giữ được phong thái là người không phản ứng vội vàng mà biết quan sát nội tâm, chọn cách giao tiếp phù hợp và thể hiện sự chuyên nghiệp kể cả trong tình huống bị phê bình. Không ai tránh khỏi những góp ý khó nghe, nhưng bạn có thể học cách đón nhận chúng bằng sự bản lĩnh, bình tĩnh và trí tuệ. Giao tiếp phản hồi là một phần tất yếu của mọi mối quan hệ trong công việc, trong gia đình và cả trong tình bạn. Cách bạn tiếp nhận phản hồi chính là tấm gương phản chiếu độ trưởng thành và phong thái cá nhân.
